Er zijn tal van boeken over hoe we lichamelijke symptomen kunnen ontwikkelen vanuit ons emotionele (on)welzijn en onze hersenen, hoe we hiervan kunnen herstellen, en aanverwante onderwerpen. Hieronder licht ik een aantal boeken uit die ik van grote waarde vind, en vertel ik mijn ervaring met deze boeken.

(Ter info: ik doe dit omdat mensen mij hier met regelmaat om vragen; ik heb geen enkele financiële belangen bij de verkoop van deze boeken).

The great pain deception - Steven Ozanich

The great pain deception vind ik een geweldig boek, omdat tijdens het lezen het ene na het andere inzicht binnenvalt over hoe je omgaat met innerlijke gewaarwordingen, situaties, en je klachten. Het wordt voelbaar wat er vanbinnen gebeurt, emoties in relatie tot de klachten, en wellicht heb je veel momenten van herkenning. Natuurlijk geeft hij ook de implicaties van wat er nodig is voor herstel. Steven Ozanich – kortweg SteveO – heeft nog twee andere boeken over dit onderwerp geschreven. Ik heb die zelf niet gelezen, maar ik vermoed dat die ook waardevol zijn.

Dr. John Sarno

De boeken van dr. Sarno geven de materie overzichtelijk weer en beschrijven puntsgewijs wat je kan doen om te herstellen van je aanhoudende klachten. Deze boeken helpen om de theorie van TMS de begrijpen, ze geven dit op een overzichtelijke manier weer. Zelf heb ik The mindbody prescription (volledig) en The divided mind (deels) gelezen.

De boeken van Dr. Sarno die ik aanraad:

Emotie als medicijn - Nienke Feberwee

Nienke Feberwee is een Nederlandse therapeute in het werkveld van lichamelijke klachten die veroorzaakt worden door onderdrukte emoties. Haar boek bevat gedetailleerde informatie over de psychologie en fysiologie van emoties, hoe onderdrukte emoties klachten kunnen veroorzaken in het lichaam en wat er nodig is om ze te verwerken. Ze beschrijft de processen hiertoe stap voor stap. Ook gaat ze in op vicieuze cirkels die de klachten in stand kunnen houden, en hoe die te doorbreken.

Illusies - Ingeborg Bosch

Ingeborg Bosch beschrijft in haar boek Illusies vijf grote psychologische afweermechanismen die we onbewust gebruiken om onszelf te beschermen tegen emotionele pijn. Dat is een heel normaal mechanisme, en in onze kindertijd diende die een belangrijk doel: het beschermen van ons welzijn. Als volwassenen hebben we deze mechanismen echter niet meer nodig, en doen ze ons, onbedoeld, eerder kwaad dan goed. 
Het boek Illusies legt deze verschillende mechanismen nauwkeurig uit en biedt daarbij de handvatten om ze te leren herkennen en om te keren, zodat we vanbinnen weer heel kunnen worden.

Vier vragen die je leven veranderen - Byron Katie

Dit boek leert je om je gedachten te onderzoeken, waarna ze als vanzelf kunnen verdampen. Ze past dit met name toe bij gedachten over onderwerpen die je veel stress veroorzaken. Zo laat ze je zien dat het niet het onderwerp was dat zo veel stress opleverde – maar de gedachte erover! Het mooie van Katies invalshoek is dat je nooit je best hoeft te doen om je gedachten los te laten: als je een gedachte onderzoekt, kan hij daarna vanzelf oplossen. Ik vind dit boek met name behulpzaam bij veelvuldige negatieve gedachten over jezelf.

Traumasporen - Bessel van der Kolk

Als je zelf trauma hebt meegemaakt en daar nog geen heling in hebt gevonden, is Traumasporen een waardevol boek. Het boek laat je zien welke delen van jou echt bij jou horen, bij je persoonlijkheid en karakter, en welke delen eigenlijk het trauma zijn. Je zal jezelf beter gaan begrijpen. Het kan daarbij heel troostend zijn om je te realiseren dat de moeilijkheden die je in jezelf ervaart, niet zijn wie je werkelijk bent, maar dat ze het gevolg kunnen zijn van traumatische ervaringen. 

(vert. Originele titel: The body keeps the score)

Peter Levine - De stem van je lichaam

(Vertaling. Originele titel: In an unspoken voice).